Wywiad z Alicją Tatarczuk – Huawei Polska
Dlaczego zdecydowali się Państwo wesprzeć ideę walki z wykluczaniem osób z niepełnosprawnościami z rynku pracy?
Od wielu lat jedną z misji Huawei jest walka z wszelkiego typu wykluczeniami, często przy użyciu najnowocześniejszych technologii. Inicjatywy w tym obszarze mają za zadanie wspierać m.in. osoby z niepełnosprawnościami (OzN), by czuły się pełnoprawnymi członkami społeczeństwa. W ramach jednej z takich inicjatyw zatrudniliśmy Aleksandra – podopiecznego Fundacji Leżę i Pracuję. Wsparliśmy też fundację w opracowaniu raportu „Zdalniacy”, diagnozującego sytuację osób z niepełnosprawnościami na polskim rynku pracy i ich perspektywy na przyszłość. To przedsięwzięcie, którego celem jest przeciwdziałanie wykluczaniu takich osób jako potencjalnych pracowników. Przez wiele lat OzN byli wręcz niewidzialni w debacie publicznej nt. rynku pracy. Temat nie był specjalnie eksponowany – nie znajdziemy go na czołówkach gazet i portali, a tymczasem pandemia sprawiła, że pracodawcy muszą całkowicie przemodelować swoje podejście do zatrudniania osób z niepełnosprawnościami. W cyfrowych czasach, gdy możemy pracować z domu, bez konieczności wizyt w biurze, aktywizacja zawodowa OzN to wielka szansa. Zwiększenie publicznej obecności osób z niepełnosprawnościami to szansa także na podniesienie poziomu społecznej akceptacji dla różnorodności jako takiej. Dlatego zdecydowaliśmy się wesprzeć realizację raportu „Zdalniaków”. Jako organizacja wierzymy, że rozwiązania, które tworzymy i wspieramy pomagają w pokonywaniu barier i ograniczeń, łącząc ze sobą ludzi — o różnych potrzebach, oczekiwaniach oraz możliwościach — na całym świecie.
Jak Państwa zdaniem pracownicy z niepełnosprawnościami radzą sobie z zadaniami?
Pracownicy z niepełnosprawnościami ruchowymi mogą równie dobrze wykonywać swoją pracę jak osoby w pełni sprawne, a niejednokrotnie bardziej angażują się w powierzane im zadania. Kluczowe jest umożliwienie im wykonywania pracy poprzez odpowiedni dobór zadań – takich, które mogą wykonać siedząc czy leżąc przed komputerem, bez konieczności odbywania służbowych podróży. Pandemia sprawiła przy tym, że dziś pracodawcom będzie trudno odmówić pracy osobom z niepełnosprawnościami, zasłaniając się względami lokalowymi, dojazdowymi itd. Dzięki łączności internetowej pracujemy tam, gdzie żyjemy na co dzień, a nasza praca zależy tylko od naszej wiedzy, woli i kompetencji.
Czy w obecnych czasach zgłasza się do pracy więcej osób niepełnosprawnych – czy jest tendencja wzrostowa np. w związku ze zmianą formuły pracy na zdalną/hybrydową?
Jednym z aspektów wykluczenia, z którym w Huawei walczymy na wielu polach, jest ograniczony dostęp do rynku pracy dla osób z niepełnosprawnościami. Ostatnie badania pokazują, że mimo wzrostu zatrudnienia takich pracowników, nadal aktywna zawodowo pozostaje zaledwie co trzecia osoba w tej grupie w wieku produkcyjnym. Najtrudniejsza sytuacja dotyczy osób z całkowitą niezdolnością do samodzielnej egzystencji, spowodowaną chorobami lub urazami neurologicznymi. Chcąc zdiagnozować obecną sytuację OzN i ich perspektywy na polskim rynku pracy, Fundacja Leżę i Pracuję przy naszym wsparciu, stworzyła wspominany już raport „Zdalniacy”. Wynika z niego, że blisko dwa i pół miliona Polaków żyje z poważnymi ograniczeniami sprawności, a ich współczynnik aktywności zawodowej wynosi zaledwie 28,8% i należy do jednego z najniższych w Europie. Skomplikowane procedury prawne oraz nadmiernie rozbudowana biurokracja, to najczęstsze przeszkody na drodze do ich zatrudnienia i pole do działania dla firm i instytucji. Jednocześnie pandemia COVID-19 przyspieszyła transformację cyfrową w wielu organizacjach, zupełnie zmieniając postrzeganie trybu wykonywania pracy – zarówno wśród pracowników jaki i przede wszystkim wśród pracodawców. Przejście w dużej mierze na pracę zdalną, wszędzie tam gdzie jest to możliwe i nowe narzędzia do jej wykonywania, dały więcej możliwości także osobom z niepełnosprawnościami ruchowymi, które dzięki temu mogą wykonywać zadania i odbywać spotkania ze współpracownikami czy klientami, nie ruszając się z domu. Daje to nadzieję, że zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami ruchowymi stanie się bardziej powszechne.
Państwa firma angażuje się w wiele akcji, których celem jest poprawa sytuacji osób niepełnosprawnych. Czy z Państwa perspektywy widać zmiany na lepsze w obalaniu barier architektonicznych i mentalnych związanych z funkcjonowaniem tych osób w społeczeństwie?
Problem percepcji osób z niepełnosprawnościami ma dwa wymiary. Z jednej strony postawy wobec nich ulegają pozytywnym przemianom, stopniowo zanikają stereotypy, ludzie oswajają się z różnorodnością. Z drugiej strony same osoby z niepełnosprawnościami myślą o sobie stereotypowo i podważają swoje własne możliwości. Dlatego tak ważne jest według nas wspieranie ich w walce z wykluczeniem na każdym polu i wzmacnianie poczucia swojej wartości. Realizujemy takie działania np. już drugi rok z rzędu będąc sponsorem głównym Olimpiad Specjalnych, będących trzecim filarem ruchu olimpijskiego. W przeszłości współpracowaliśmy też z Polskim Związkiem Niewidomych i społecznością niewidomych. Wynikiem wspólnych działań było stworzenie aplikacji Facing Emotions, która pozwala osobom niewidomym „zobaczyć” lub doświadczyć emocji na twarzach ludzi, z którymi rozmawiają. Zostaliśmy także sygnatariuszem Partnerstwa na Rzecz Dostępności w ramach rządowego programu Dostępność Plus, którego celem jest zapewnienie swobodnego dostępu do dóbr, usług oraz możliwości udziału w życiu społecznym i publicznym osób o szczególnych potrzebach. Program koncentruje się na dostosowaniu przestrzeni publicznej, architektury, transportu i produktów do wymagań wszystkich obywateli. Także w tej kwestii jest jeszcze wiele do zrobienia, a wspieranie takich programów jest istotne zarówno dla propagowania idei inkluzywności i równego dostępu oraz wpływania na zmiany w mentalności, jak dla poprawy funkcjonowania osób z niepełnosprawnościami w przestrzeni społecznej, poprzez eliminowanie barier architektonicznych.
W tym kontekście bardzo ciekawym, wręcz przełomowym rozwiązaniem, jest pomysł polskiego startupu Wheelstair, który wygrał niedawno I edycję naszego konkursu na innowacje na rzecz walki z wykluczeniami – Huawei Startup Challenge. To specjalna przystawka do wózka inwalidzkiego, która pozwala osobie na wózku inwalidzkim na samodzielne poruszanie się np. po schodach, a więc niemal pełną niezależność w przemieszczaniu się. To rozwiązanie doskonale pokazuje jak nowe technologie mogą pomóc z walce z wykluczeniami.
Jakie korzyści możecie Państwo wymienić dla Was jako pracodawców oraz dla Waszych pracowników zmagających się z niepełnosprawnościami?
Rola pracy w życiu osób z niepełnosprawnościami jest nie tylko źródłem dochodu, a co za tym idzie niezależności finansowej i możliwością zdobywania środków na niejednokrotnie drogą rehabilitację i zakup niezbędnych lekarstw czy środków zaopatrzenia medycznego. Codzienne obowiązki to także często czynnik terapeutyczny, wpływający na polepszenie stanu zdrowia i rozwój społeczny. Aktywność zawodowa osób z niepełnosprawnościami korzystnie wpływa na poczucie własnej wartości, pozwalając realizować swoje kompetencje i ambicje. Mimo barier, jakie stają przed chcącymi podejmować pracę niepełnosprawnymi, jednocześnie od kilku lat na rynku pracy obserwowany jest deficyt pracowników. Działania wspierające zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami, mogą znacząco pomóc pracodawcom zapełnić luki kadrowe.
Jak byście Państwo zachęcili innych pracodawców, by zatrudniali osoby niepełnosprawne?
Każda firma potrzebuje kapitału ludzkiego, aby móc się rozwijać. Chcemy czerpać z różnorodności, jaką reprezentują nasi obecni i przyszli pracownicy. To dzięki niej i wzajemnemu uzupełnianiu się, budujemy potencjał i rozwijamy się, nie tylko jako firma, ale także jako tworzące ją jednostki. W Huawei czerpiemy dumę z tego, że dzięki naszej działalności i zaangażowaniu w społeczne inicjatywy, możemy przyczyniać się do wspierania osób z niepełnosprawnościami i ułatwiać im równy dostęp do rynku pracy, sportu i życia społecznego.